Jak i kiedy wynaleziono okulary?
Okulary stosowane do korekcji wad wzroku w dzisiejszych czasach nikogo już nie dziwią. Okularnicy to już nie tylko bohaterowie piosenki Agnieszki Osieckiej, ale duża część z nas. Zakładamy okulary, ponieważ poprawiają komfort życia i ułatwiają codzienne funkcjonowanie. I pewnie nikt z nas nie zastanawia się, jakie były ich początki. Zabierzemy Cię w podróż w czasie, dzięki czemu poznasz ciekawą historią okularów.
Historia okularów na świecie
Liczne badania archeologiczne pozwalały odkrywać przedmioty, co do których można było sądzić, że służyły do polepszenia widzenia. Trudno mieć jednak stuprocentową pewność, ponieważ tę dają jedynie grafiki bądź źródła pisane. A te po raz pierwszy pojawiają się w encyklopedii Pliniusza Starszego, który wspomina o tym, że Neron oglądał walki gladiatorów używając szmaragdu. Można więc przypuszczać, że kamień pełnił rolę szkła powiększającego i pozwalał lepiej obserwować zmagania najsilniejszych. Kolejne wieki również przyniosły zainteresowanie kryształami i ich powiększającymi właściwościami, zarówno wśród Arabów, jak i Chińczyków.
Pierwsze przełomowe wynalazki miały jednak miejsce dopiero w XVI wieku w Europie, kiedy to powstały soczewki okularowe zbliżone do tych znanych obecnie. To tutaj powstały pierwsze okulary korekcyjne za sprawą odkryć Jana Keplera. Ten niemiecki astronom i naukowiec stworzył podstawy współczesnej optyki i wynalazł teorię konstrukcji okularów dla krótkowidzów i dalekowidzów. Na jego wynalazek, który początkowo składał się z jednej soczewki, mogli sobie pozwolić jedynie najbogatsi. Chętnie jednak z tego przywileju korzystali, ponieważ okulary były symbolem prestiżu społecznego i mądrości.
Kluczowe znaczenie dla ich historii miało wprowadzenie soczewek plastikowych, a także progresywnych. W 1785 roku Beniamin Franklin, zmęczony ciągłą zmianą okularów, wynalazł okulary dwuogniskowe, w których górna połowa szkieł służyła do widzenia dali, dolna natomiast do czytania. Wraz z upływem lat okulary udoskonalano. Zgodnie z obowiązującą modą zmieniały się także oprawki. Od popularnych binokli po tradycyjne oprawki znane w dzisiejszych czasach.
Historia okularów w Polsce
W Europie prawdziwym centrum okularów stały się Włochy. To stamtąd prawdopodobnie dotarły do Polski. Pierwsza wzmianka na ich temat pochodzi z XV wieku i jest to spis inwentarza włoskiego szlachcica zamieszkującego Kraków. Jak wiadomo z historycznych źródeł posiadaczami okularów byli także w tamtych czasach profesorowie Akademii Krakowskiej. O ich rosnącej popularności w naszych kraju świadczy także fakt, że w XVI wieku kilkanaście par posiadali norymberscy kupcy i najprawdopodobniej przeznaczone były one na sprzedaż.
Najwięcej na temat okularów w Polsce możemy dowiedzieć się z licznych inwentarzy. Informacje te dotyczą zarówno posiadanych egzemplarzy, jak również ich cen. Kształtowały się one przede wszystkim w zależności od opraw. Najtańsze były wykonane z drewna, droższe z żelaza czy srebra, najdroższe natomiast z kości słoniowej lub skóry.
Choć od powstania pierwszych okularów minęło wiele wieków, ich podstawowa funkcja się nie zmieniła. Od początku ich głównym zadaniem była bowiem poprawa komfortu życia i do dziś doskonale sprawdzają się w tej roli.
