Soczewki kontaktowe w stożku rogówki
Stożek rogówki to schorzenie, które zwykle zaczyna się rozwijać u osób młodych w okresie dojrzewania. Jest to niezapalna degeneracyjna choroba rogówki, polegająca na ścieńczeniu jej istoty właściwej, co prowadzi do uwypuklenia szczytu i nieregularnego astygmatyzmu. Deformacja ma często charakter paracentralny i asymetryczny, zwykle dotyczy obu oczu, choć rzadko jest w obu oczach jednakowa.
Co to jest stożek rogówki i jak się go leczy?
Schorzenie ma przebieg nieregularny; rozwija się przez okres ok. 10-20 lat i we wczesnym stadium może powodować okresowe pogarszanie i poprawę ostrości wzroku, wskutek czego konieczna może być zmiana mocy okularów. Choroba objawia się przede wszystkim pogorszeniem wzroku, przy czym widzenie nocne może być słabsze od dziennego, w jednym oku może występować widzenie mnogie, rozmazywanie się obrazu, może pojawiać się efekt otoczki (halo) wokół źródeł światła i fotofobia połączona ze swędzeniem i zaczerwienieniem oczu.
Zdiagnozowanie stożka rogówki odbywa się na podstawie oceny ostrości wzroku przy patrzeniu w dal, pomiaru krzywizny rogówki za pomocą keratometru, dzięki któremu okulista ocenia nieregularności na jej powierzchni, retinoskopii, badania rogówki w lampie szczelinowej oraz badania topografii rogówki, które jest najbardziej miarodajne – to na nim opiera się diagnozę. Kontrola zdiagnozowanego stożka rogówki jest niezwykle ważna – powinna odbywać się najrzadziej raz na 6 miesięcy wraz z wykonaniem topografii rogówki.
Najlepszą korekcją wady wzroku spowodowanej przez stożek rogówki są soczewki kontaktowe twarde. Jest to metoda korekcji pierwszego wyboru. W przypadku nietolerancji tego typu soczewek można spróbować dobrać soczewki hybrydowe lub skleralne. Okulary zwykle nie pozwalają na właściwą korekcję wady wzroku w stożku rogówki.
Jedyną metodą hamowania postępu stożka rogówki jest cross-linking, czyli metoda polegająca na miejscowym podaniu ryboflawiny i naświetlaniu tkanki rogówkowej laserem UVX w celu zwiększenia jej sztywności i odporności. Istnieje także metoda CXL dopasowywana do parametrów rogówki, która jest bezbolesna, a pacjent szybko wraca do normalnego funkcjonowania. Inne metody “wypłaszczenia” stożka rogówki to wszczepy pierścieni śródrogówkowych, np. INTACS.
Wadę wzroku można korygować również operacyjnie przez wszczepienie dodatkowych soczewek (tzw. wszczepów fakijnych) do oka. Najlepsze efekty uzyskuje się poprzez łączenie metod takich jak wszczepy fakijne, cross-linking oraz stosowanie soczewek twardych, co u części pacjentów pozwala uzyskać pełną, stabilną ostrość widzenia.
Jakie soczewki kontaktowe należy stosować w zależności od stadium stożka rogówki?
Soczewki hybrydowe
Hybrydowe soczewki sztywno-miękkie są świetną alternatywą dla soczewek twardych. Ich budowa sprawia, że noszenie ich jest bardziej komfortowe – zewnętrzna część soczewki wykonana jest z miękkiego materiału opartego na silikonie, zaś część centralna to twardy materiał gazoprzepuszczalny.
Na pierwszej wizycie ma miejsce diagnoza połączona z badaniem topografii rogówki, zamówienie soczewek i oczekiwanie na ich wykonanie trwa około miesiąca. Następnie należy pojawić się u okulisty na wizycie aplikacyjnej, gdzie zostaniemy nauczeni prawidłowego nakładania i zdejmowania soczewek, zaś po ok. 3-4 tygodniach należy pojawić się na wizycie kontrolnej, kiedy to specjalista zbada, jak oczy reagują na soczewki.
Para soczewek hybrydowych powinna wystarczyć na pół roku, warto jednak kontrolować wzrok i stan gałki ocznej przynajmniej raz na sześć miesięcy.
Soczewki twarde
Materiały, z których wykonane są soczewki twarde, muszą zapewniać dobrą gazoprzepuszczalność. Dobierać je powinien okulista specjalizujący się w leczeniu stożka rogówki i jednocześnie w dziedzinie doboru soczewek. To on, na podstawie przeprowadzonych badań, zleca wykonanie soczewek specjalnie dla danego pacjenta. Korekta wzroku przy użyciu twardych soczewek kontaktowych polega na tym, że przestrzeń powstająca pomiędzy stożkowatą rogówką a gładką wewnętrzną stroną soczewki wypełnia się płynem łzowym, poprawiając ostrość widzenia. Równa zewnętrzna warstwa soczewki wytwarza zaś regularną powierzchnię refrakcyjną.
Dzięki dobrze dobranym soczewkom i właściwej pielęgnacji, pacjent może z nich korzystać nawet do dwóch lat. Zależy to też oczywiście od postępów choroby, dlatego wizyty kontrolne należy przeprowadzać raz na sześć miesięcy, lub zgodnie z zaleceniem lekarza.
W przypadku bardzo zaawansowanego stożka opcją jest jeszcze noszenie soczewek twardówkowych (skleralnych), których rozmiar jest większy niż średnica rogówki, zatem pokrywają one większą powierzchnię oka, co zapewnia im lepszą stabilność. Tego typu soczewki muszą być zdejmowane z oka co 4-6 godzin, celem ponownego nawilżenia i “odżywienia” oka (rogówka odżywia się powietrzem atmosferycznym).
Dlaczego warto korzystać z soczewek kontaktowych w przypadku stożka rogówki?
Metoda korekty wzroku za pomocą soczewek kontaktowych jest metodą niechirurgiczną, która umożliwia znaczną poprawę widzenia. Kształt soczewek i ich geometrię dostosowuje się do kształtu stożka i wraz ze zmianą topografii rogówki, zmienia się także geometrię soczewek. Jeśli te metody są nieefektywne lub pacjent odczuwa znaczny dyskomfort ze stosowania soczewek i choroba staje się już na tyle zaawansowana, należy rozważyć skorzystanie z chirurgicznego leczenia stożka rogówki, jednak dopóki nie jest to konieczne, warto zainteresować się soczewkami. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o stożku rogówki, jego diagnostyce, hamowania postępu i możliwych metodach zabiegowej oraz niezabiegowej korekcji wad wzroku generowanych przez chorobę umów wizytę z lekarzem specjalistą.
