Leczenie niedowidzenia metodą VIVID Vision
Czy osiągnęliśmy przełom w leczeniu niedowidzenia i zeza? Wielu specjalistów zadaje sobie to pytanie i wygląda na to, że faktycznie, nowe metody terapii mogą przynieść nadzwyczajne rezultaty. A wszystko za sprawą technologii opracowanych dla rzeczywistości wirtualnej. Co ciekawe, zasada działania gogli VR jest podobna do tej wykorzystywanej w leczeniu farmakologicznym… tylko bez podawania leków.
Tradycyjne metody leczenia zeza – metody jednooczne
W tradycyjnej terapii zeza stosuje się równolegle metody jednooczne i metody dwuoczne. Najprostszą i najszerzej stosowaną metodą jest okluzja, czyli zasłanianie oka silniejszego, z tym że jej skuteczność jest znacznie wyższa u dzieci młodszych. W przypadku dzieci starszych oraz osób dorosłych należałoby oko zasłaniać przez dłuższy czas, co mogłoby prowadzić do obniżenia zdolności obuocznych oraz utrudnień w codziennym funkcjonowaniu.
Okluzja wspomagana jest przez metody uczenia percepcyjnego, czyli wykonywanie zadań wzrokowych wpływających na poprawę widzenia, które zarazem wymuszają zmiany w neuronalnym przetwarzaniu informacji wzrokowej. Dynamiczny rozwój rynku gier wideo, które przecież wymagają dużej aktywności zmysłu wzroku, zwrócił uwagę terapeutów na możliwość ich wykorzystania i w trakcie badań stwierdzono wyraźną poprawę ostrości wzroku u tych osób, u których włączono właśnie gry wideo jako jedną z metod uczenia percepcyjnego.oraz zwiększa zaangażowanie pacjenta w terapię.
Co ciekawe wykorzystanie gier wideo wraz z okluzją oka silniejszego przynosi efekty także u młodzieży i osób dorosłych.
Inną z metod jednoocznych leczenia niedowidzenia i zeza jest tzw. „penalizacja” (z ang. – karanie) oka prowadzącego, przez podanie kropli z roztworem atropiny (penalizacja farmakologiczna), bądź poprzez niepełną korektę wady wzroku w oku mocniejszym (penalizacja optyczna).
Metody dwuoczne leczenia niedowidzenia i zeza
Supresja (tłumienie) to zaburzenie, które towarzyszy niedowidzeniu, dlatego w leczeniu stosuje się terapie antysupresyjne. Polegają one na prezentowaniu różnych bodźców każdemu z oczu, przy jednoczesnej większej stymulacji oka niedowidzącego. Prowadzi się ją zwykle na specjalnie w tym celu zaprojektowanych urządzeniach, z którymi od dziesięcioleci mamy do czynienia w gabinetach terapii pleoptyczno-ortoptycznej.
Synoptofor jest to urządzenie składające się z dwóch tub umieszczonych na ramionach, które można przesuwać u zmieniać ustawienie pod różnymi kątami. Każde z oczu osoby ćwiczącej patrzy w osobną tubę, zaś na jej końcu umieszcza się obrazki i zadaniem pacjenta jest te obrazki połączyć w całość – na przykład wprowadzić lwa do klatki. Problem z tym ćwiczeniem jest taki, że nie angażuje ono ćwiczącego, zwłaszcza jest nieatrakcyjne mniejszych dzieci.
Z kolei stereoskop bądź cheiroskop, to urządzenie wykorzystujące efekt zwierciadła i nałożenia na siebie dwóch niezależnych obrazów. Osoba ćwicząca ma za zadanie odwzorować, patrząc okiem niedowidzącym, obrazek widziany okiem prowadzącym.
Jeszcze inne metody dwuoczne wykorzystują anaglify, czyli rysunki geometryczne wykonane w dwóch kolorach – niebieskim i czerwonym – z pewnym przesunięciem. Po założeniu okularów, w których jedno oko przesłonięte jest niebieską folią a drugie czerwoną, mózg łącząc niezależne obrazy, tworzy efekt trójwymiarowości. Po dopracowaniu technologii uzyskiwania obrazów 3D z wykorzystaniem efektu pryzmatu, możliwości obserwowania bardziej skomplikowanych anaglifów znacznie wzrosły.
Można powiedzieć, że nawet oglądanie filmów kinowych w technologii 3D, ma swoje początki w też terapii widzenia.
Technologie gier komputerowych w służbie okulistyki
Zaangażowanie, z jakim zarówno dzieci, jak i dorośli oddają się grom wideo, konsolom i tabletom spowodowało, że specjaliści zaczęli się zastanawiać, czy wykorzystanie tych narzędzi do spełniania funkcji terapeutycznej przyniosłoby korzyści. Wymagało to odpowiedniego zaprojektowania gier, z utrzymaniem warunków dwuocznych w czasie wykonywania zadań. Podobnie jak w przypadku metod tradycyjnych, tak i tu wykorzystano metody anaglifowe bądź system rzeczywistości wirtualnej.
Technika anaglifów wykorzystuje filtry umieszczane przed oczami pacjenta, które sprawiają, że elementy gry widoczne są tylko jednym okiem. Aby gra była możliwa, musi nastąpić połączenie obrazów z dwóch oczu, czyli odtłumienie oka niedowidzącego.
Drugi sposób, wykorzystujący rzeczywistość wirtualną, korzysta z symulacji środowiska wirtualnego przedstawionego na monitorze bądź monitorach, oraz okularów i joysticka, albo w swojej bardziej zaawansowanej wersji, z umieszczonego na głowie urządzenia w postaci gogli, które zapewniają widzenie trójwymiarowe, zaś dzięki systemom śledzącym możliwe jest odwzorowanie ruchów głowy. To właśnie jest VIVID Vision.
Rzeczywistość wirtualna pomaga przywrócić widzenie stereoskopowe
Wirtualna rzeczywistość symulowana za pomocą nakładanych na oczy gogli, sprawia, że widzimy jedynie obraz, który jest wyświetlany, bez zewnętrznych punktów odniesienia. Mózg przyjmuje widzianą rzeczywistość, jako realną. Niezwykłość rozwiązań terapeutycznych polega tutaj na symulowaniu osłabienia widzenia w oku wiodącym,
Terapia nadzorowana jest przez specjalistę w sposób zdalny i polega na dostosowywaniu kontrastu i ostrości widzenia mocniejszym okiem, do różnicy w widzeniu doświadczanym okiem słabszym. Jeśli obraz widziany przez oko słabsze jest w trakcie sesji VR lepszy od tego widzianego okiem mocniejszym, zmusza to mózg do włączania lepszego obrazu do swojego normalnego działania.
W trakcie terapii, podczas kolejnych sesji, stopniowo wyrównuje się obraz pokazywany jednemu z oczu i drugiemu, co przybliża pacjenta coraz bardziej do widzenia stereoskopowego, aż do uzyskania pełnego widzenia obuocznego obuocznej.
A przy tym gry wirtualne angażują zarówno młodszych, jak i starszych pacjentów, zatem jeśli dziecko chętnie korzysta z takiej terapii poprzez zabawę, to łatwiej uzyskać pożądane efekty.
Choć terapie z wykorzystaniem technologii VR są jeszcze stosunkowo młode, wiele badań potwierdza ich skuteczność. Są one co najmniej porównywalne z metodami tradycyjnymi, a dodatkowo atrakcyjność. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o astygmatyzmie i jego zabiegowych i niezabiegowych metodach korekcji astygmatyzmu umów wizytę z lekarzem specjalistą.
