Soczewki kontaktowe

Soczewki kontaktowe służą poprawie widzenia, jako alternatywa dla okularów. Ale nie tylko! Zastosowań i rodzajów soczewek kontaktowych jest znacznie więcej. Podzielić je można ze względu na przeznaczenie, materiał, z jakiego są wykonane, czas i tryb noszenia a także zastosowanie. Soczewki mogą służyć wyłącznie estetyce, ale zwykle wpływają znacząco na komfort życia i funkcjonowania osób, które je noszą. Dowiedz się więcej o soczewkach kontaktowych.

Wstęp. Co to jest soczewka kontaktowa?

Soczewka kontaktowa to rodzaj soczewki, która umieszczana jest na oku. Precyzyjniej “pływa” na filmie łzowym pokrywającym rogówkę oka. Z jej pomocą można korygować wady wzroku, może też pełnić funkcje lecznicze, opatrunkowe albo kosmetyczne.

Soczewki dzielimy przede wszystkim na twarde (stabilnokształtne) i miękkie. W szczególnych przypadkach zaleca się noszenie soczewek hybrydowych, czyli łączących cechy soczewek kontaktowych twardych i miękkich – wtedy centralna część soczewki (tzw. optyczna przez którą się widzi) wykonana jest z materiału twardego, o wysokiej przepuszczalności tlenu, zaś część obwodową stanowi miękki, silikonowo-hydrożelowy kołnierz, zapewniający komfort i ułatwiający zakładanie soczewki. Jest również podtyp soczewek twardych o dużej średnicy – skleralne i miniskleralne, czyli inaczej twardówkowe. Tworzą ona “pokrywą” nad rogówką, a opierają się na twardówce oka.

Szczególnym typem soczewek kontaktowych twardych są soczewki ortokorekcyjne, które zwłaszcza przy krótkowzroczności, a od niedawna dla nadwzroczności i starczowzroczności. Poprzez wywierany nacisk na rogówkę w ciągu nocy odkształcają ją, niwelując w ten sposób konieczność noszenia okularów czy soczewek optycznych w dzień. Soczewki hiperosmotyczne w delikatny sposób leczą obrzęk rogówki występujący na przykład po zabiegu usunięcia zaćmy.

Typy soczewek kontaktowych

• Miękkie
• Stabilnokształtne, potocznie nazywane twardymi
• ortokorekcyjne
• Skleralne i miniskleralne
• Hybrydowe – połączenie miękkiej i twardej

Uznaje się, że soczewki kontaktowe twarde są zwykle najlepszą nie zabiegową metodą korekcją wadą. Przednia część rogówki oka “oddycha i odżywiania się” się przez film łzowy (łzy) i powietrze atmosferyczne. Soczewka stanowi pewną barierą dla tego procesu. Jednak soczewki są tak zaprojektowane, że poprawić wymianę filmu łzowego między soczewkę a rogówką, użyte materiały do produkcji soczewek pozwalają na jak najmniej ograniczony dostęp rogówki do powietrza. Jednak wymiana filmu łzowego w ciągu jednego mrugnięcia w soczewkach kontaktowych twardych jest wykazana na poziomie 20%, miękkich 1%. W skleralnych i hybrydowych jest praktycznie śladowa, dlatego tych soczewek nie wolno stosować przez cały dzień, lub należy je ściągać co kilka godzin. Materiały z których wykonane są soczewki kontaktowe twarde mają znikome właściwości uczulające. Środki do pielęgnacji soczewek twardych jest agresywniejszy od miękkich, dzięki wytrzymalszemu materiałowi, dodatkowo materiał soczewek twardych jest trudniejszy do opłaszczenia przez bakterie, grzyby lub pierwotniaki. Uznaje się, że soczewki twarde są bezpieczniejsze oraz mają mneijsze ryzyko infekcji i zapalenie rogówki

Najczęstsze wady wzroku leczone za pomocą soczewek stabilnokształtnych (twardych)

Soczewki stabilno kształtne najczęściej przeznaczone są do leczenia skomplikowanych wad refrakcji. Szczególnie sprawdzają się w przypadku stożka rogówki, gdzie nie mają zastosowania ani soczewki miękkie, ani też okulary. Zaburzenie refrakcji, jakie powoduje stożek rogówki, jest bardzo duże. Generuje ono zwykle powstanie krótkowzroczności i wysokiego astygmatyzmu, możliwego do korekcji przez soczewki kontaktowe twarde, które wpływają na zmianę kształtu rogówki, przyczyniając się tym samym do poprawy widzenia. Aby jednak soczewki właściwie spełniły swoje funkcje, najważniejszy jest odpowiedni dobór soczewek twardych.

Wskazaniami do używania soczewek kontaktowych twardych są m.in.:

• stożek rogówki,
• stan po przeszczepie rogówki,
• blizny i zmętnienia rogówki,
• zmieniony kształt rogówki po zabiegach i urazach,
• wysoki astygmatyzm.

To w końcu soczewka miękka czy twarda?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Należy odpowiedzieć sobie na wiele pytań i mieć świadomość licznych niuansów. Zawsze pomocny będzie lekarz lub optometrysta, który pomoże z wyborem po wykonaniu specjalistycznych badań i rozmowie z pacjentem.

Rodzaje soczewek kontaktowych w zależności od ich przeznaczenia

Najpowszechniejszą funkcją soczewek kontaktowych jest korekta wad wzroku. Podobnie jak w przypadku szkieł okularowych można wyróżnić soczewki korekcyjne sferyczne, które korygują krótkowzroczność lub nadwzroczność oraz soczewki toryczne, korygujące astygmatyzm. Stosowane są oczywiście także soczewki łączone sferyczno-toryczne w przypadku krótko- bądź nadwzroczności połączonej z astygmatyzmem. W przypadku wad wzroku występujących w starszym wieku, gdzie na krótkowzroczność nakłada się starcza nadwzroczność, stosuje się soczewki multifokalne (wieloogniskowe), bądź multifokalno-toryczne, w zależności od potrzeby.

Soczewki kontaktowe stosuje się, przy niektórych schorzeniach narządu wzroku, także w celach leczniczych. Mogą one być nośnikami leków, albo – w przypadku urazów rogówki – stosuje się miękkie soczewki opatrunkowe. W pewnych schorzeniach, jak na przykład przy stożku rogówki, czy przy bliznach rogówki, specjalnie dobrane soczewki twarde korygują jej kształt, poprawiając widzenie i rokowania. W późniejszym etapie leczenia można stosować soczewki hybrydowe. Przy stożku rogówki nigdy nie stosuje się soczewek miękkich.

Często stosuje się także soczewki kontaktowe kosmetyczne, na przykład do zmiany koloru tęczówki oka. Jednak nawet noszenie takiej soczewki kontaktowej należy skonsultować z lekarzem okulistą. W przypadku występowania nieprawidłowości w wyglądzie tęczówki – jej defektu lub nawet braku – barwione soczewki kontaktowe wpływają korzystnie na samopoczucie osoby z taką wadą, poprawiając jej wygląd. Soczewki kontaktowe protetyczne i kosmetyczne można nosić niezależnie od wady wzroku.

Korekcja wady wzroku:

• krótkowzroczność
• nadwzroczność
• astygmatyzm – skręcone obraz
• starczowzroczność (presbyopia) – naturalny proces związany z wiekiem, którego efektem jest stopniowe pogorszenie widzenia do bliży

Lecznicze:

• hiperosmotyczne – leczą obrzęk rogówki występujący na przykład po zabiegu usunięcia zaćmy.
• opatrunkowe – w przypadku uszkodzenia nabłonka rogówki (po zabiegu, urazie lub chorobie rogówki) lekarz może zalecić zastosowania soczewki która pokrywa ubytek. Soczewka chroni gojący się nabłonek przed mechanicznych ścieraniem przez powieki oraz zmniejsza dolegliwości bólowe. W takiej sytuacji zalecane są wizyty zgodnie z harmonogram wizyty ustalonym przez prowadzącego lekarza.

Kosmetyczne – tęczówka jest barwiona.

Może to poprawić ostrość widzenia u pacjentów u których doszło do uszkodzenia tęczówki lub posiadają wrodzone jej deformacje. U pacjentów ze ślepym okiem soczewki zapewnią komfort estetyczny jest to tzw. soczewka protetyczna. Wzór tęczówki można wybrać z próbnika lub można pomalować na specjalnie zamówienie ze zdjęcia. Soczewki mogą być zarówno twarde jak i miękkie. Jest możliwość zastosowania korekcji wady wzroku w takich soczewkach.

Hamowanie postępu krótkowzroczności

Można stosować soczewki ortokorekcyjne do stosowania nocą lub specjalnie zaprojektowane soczewki twarde z obwodowym rozogniskowaniem do stosowania w ciągu dnia. W obu przypadkach soczewki poprawiają widzenie.

Po przeszczepie rogówki

Można stosować indywidualnie zaprojektowane soczewki kontaktowe twarde lub miniskleralne. Pozostawione szwy rogówkowe nie są przeciwwskazaniem do doboru soczewek.

Stożek rogówki

Zwykle stosuje się indywidualnie zaprojektowane soczewki kontaktowe twarde (jako pierwsza korekcja) lub przy bardziej zaawansowanych stożkach miniskleralne lub hybrydowe. Soczewki miękkie są przeciwwskazane.

Bezsoczewkowości

Zwykle stosuje się soczewki kontaktowe twarde, szczególnie u dzieci u których usunięto soczewkę zmętniałą – zaćmę wrodzoną bez wszczepienia sztucznej soczewki. Nie ma ograniczeń wiekowych co do stosowania soczewek.

Blizny i zmętniania rogówki

Zwykle stosuje się soczewki kontaktowe twarde lub skleralne. Pozwalają na wyrównanie “nierówności” rogówki i poprawę widzenia.

Zespół suchego oka

Soczewka umożliwia utworzenie “komory” do nawilżenia oka. Takie właściwości zapewniają soczewki sklerane i miniskelrane.

Soczewki w szczególnych przypadkach podlegają refundacji przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Nigdy nie dobieraj sam sobie soczewek kontaktowych, Może grozić uszkodzeniem oka i ryzykiem nieodwracalnej ślepoty.

Soczewki kontaktowe – rodzaje materiałów wykonania

W zależności od przeznaczenia, soczewki kontaktowe mogą być wykonane z różnych materiałów i różne mają też wtedy właściwości. I tak soczewki kontaktowe miękkie produkuje się z materiałów o wysokiej przepuszczalności tlenu. Soczewki hydrożelowe są bardzo delikatne i właściwie niewyczuwalne na oku, o bardzo wysokim stopniu uwodnienia. Ich przepuszczalność tlenu jest jednak niższa, niż w przypadku soczewek silikonowo-hydrożelowych. Te drugie jednak są nieco bardziej sztywne.

Z kolei soczewki kontaktowe twarde wykonywane są z tzw. szkła organicznego. Nazwa chemiczna tej substancji to polimetakrylan metylu. Po uformowaniu mają one wysoką sztywność i dość dobrą przepuszczalność tlenu. Stosuje się je w przypadku schorzeń narządu wzroku, które uniemożliwiają noszenie soczewek miękkich, bądź przy których soczewki miękkie nie zapewniają korekty widzenia.

Każdy pacjent OPTOMED przechodzi przy odbiorze szkolenie z zakresu ściągania, zakładania i pielęgnacji soczewek kontaktowych. Daje to bezpieczeństwo i komfort w codziennym użytkowaniu soczewek kontaktowych i pozwala zachować ich właściwości przez okres wskazany przez producenta.

Soczewki jednodniowe czy miesięczne? – podział ze względu na czas i tryb noszenia

Są takie soczewki kontaktowe, które można nosić tylko przez jeden dzień a potem się je wyrzuca, są też takie, które zdejmuje się na noc, przechowuję w specjalnym płynie i zakłada z powrotem. Kiedyś powstał mit, że można cały miesiąc chodzić w soczewkach bez zdejmowania. Nigdy tak nie rób! To jest groźne dla Twoich oczu. Zawsze zdejmuj soczewki na noc (chyba, że lekarz zalecił inaczej) To, jakie soczewki polecone zostaną przez okulistę, zależy od wady wzroku, powierzchni oka – rogówki oraz od ewentualnie występującego schorzenia. O wyborze decyduje także wygoda pacjenta oraz jego ewentualna podatność na alergie.

Soczewki jednodniowe zalecane są dla osób o wrażliwych oczach, chętnie korzystają z nich także osoby, które nie mają czasu na codzienną pielęgnację soczewek. Soczewki wielokrotnego użytku mogą być dwutygodniowe, miesięczne bądź trzymiesięczne, roczne a nawet 2-letnie. Ten typ soczewek, noszonych w trybie dziennym, czyli od 6 do 14 godzin na dobę, wymaga wyczyszczenia i zdezynfekowania po zdjęciu, gdyż następnego dnia zakłada się tę samą parę soczewek. W przypadku soczewek dopasowanych indywidualnie, na przykład do kształtu rogówki, czy twardych soczewek, nie ma możliwości korzystania z innych soczewek, niż soczewki wielokrotnego użytku. Soczewki wielokrotnego użytku, wbrew pozorom, są wykonane z materiałów lepiej przepuszczalnych dla tlenu niż soczewki jednorazowe.

Dobór soczewek i ich rodzaju do potrzeb pacjenta

Różnorodność soczewek dostępnych na rynku stwarza duży wybór, jednak o tym jakie soczewki najlepsze będą w konkretnym przypadku zawsze musi zadecydować okulista. O wyborze decyduje bowiem nie tylko potrzeba pacjenta, ale także stan jego oczu i ewentualne schorzenia towarzyszące wadzie wzroku.

Czy soczewkę kontaktowa może wpaść za oka?

Nie. Soczewkę kontaktowa nie może wpaść za oka. Mniej więcej w połowie oka jest błona łącząca oko z powieką – spojówka. Od 1992 r. dobieramy każdy typ soczewek kontaktowych. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej lub który typ jest dla Ciebie odpowiedzi umów wizytę u naszego specjalisty.

+13

-2