Rehabilitacja wzrokowa VIVID Vision – leczenie zeza i niedowidzenia

1. Jak to działa
2. Wstęp
3. Vivid Vision – elementy programu
4. Zalety i wady Vivid Vision
5. Zasady i plan terapii
6. REMMED VR
7. Obsługiwany sprzęt
8. Pomoc
9. Polecana literatura

Vivid Vision

System umożliwiający niezabiegowe leczenie zeza, niedowidzenia i ruchów gałek ocznych przy użyciu rozszerzonej rzeczywistości. Rehabilitacja wzrokowa prowadzona jest w przypadku:

• Niedowidzenia
• Zeza
• Oczopląsu
• Zaburzenia poczucia głębi
• Braku fuzji
• Zaburzeń widzenia przestrzennego
• Poprawy refleksu i koordynacji oko-ręka np.: u sportowców
• Dla pacjentów w każdym wieku – dorosłych i dzieci. Interaktywne i wciągające ćwiczenia wzrokowe

Najnowsza forma rehabilitacji wzrokowej (ćwiczeń ortoptyczno-pleoptycznych) na świecie zaprojektowana w USA. Terapia może być prowadzona w klinice i zdalnie – w domu.

Jak to działa?

Vivid Vision wykorzystuje najnowocześniejszy sprzęt rozszerzonej rzeczywistości do wyświetlania różnych obrazów do twoich oczu.

Pierwszy krok

Zacznijmy od świata rzeczywistości wirtualnej i podzielmy scenę na dwa obrazy - jeden dla mocnego oka i drugi dla słabego oka.

Drugi krok

Następnie zmniejszamy jasność obiektów w silnym oku i zwiększamy w słabym, aby ułatwić im wspólną pracę.

Trzeci krok

Każdego tygodnia pacjent potrzebuje trochę mniej pomocy, więc różnica między oczami staje się coraz mniejsza.

Czwarty krok

W praktyce dwoje oczu uczy się, jak pracować razem.

Piąty krok

Z upływem czasu celem pacjenta nie jest już żadna modyfikacja obrazów. Pacjent zaczyna widzieć połączone obrazy przestrzennie - trójwymiarowo.

Wstęp

Coraz częściej sięga się po zaawansowane technologie, również te, korzystające z VR (z ang. virtual reality) w leczeniu niedowidzenia, zeza, zaburzeń wergencji i wykorzystuje się w terapii widzenia. Aktualnie, bardzo popularnym w gabinetach terapii widzenia w USA stał się projekt: Vivid Vision, który został wprowadzony w 2014 r. Twórcą tej metody jest James Blaha. Początkowo miał być to sposób na poprawę własnego widzenia, gdyż sam borykał się z niedowidzeniem. Zaczął zatem tworzyć aplikację na potrzeby własne, jednak wkrótce okazało się, że Vivid Vision może pomóc też innym. W tej chwili, korzysta z tej aplikacji ponad 120 klinik na świecie, w tym jedna w Polsce, w Centrum Okulistyki dla Dzieci i Dorosłych Optomed. Placówka w Chorzowie jest jedną z pierwszych w Europie, która wprowadziła tę terapię.

Vivid Vision. Jest to zintegrowany system wykorzystujący wirtualną rzeczywistość do śledzenia ruchu w przestrzeni fizycznej i wirtualnej. Zaprojektowano w nim kilka ćwiczęń wizualno – sensorycznych z użyciem komputera, gogli VR, sensorów śledzących i kontrolerów. Opiekun terapii modyfikuje ustawienia terapii poprzez selektywny wybór obrazu na dane oko, kontrolowanie kontrastu, jasności i rozmycia dla każdego oka. Ćwiczenia dotyczą: wergencji (ruchów gałek ocznych), koordynacji oko-ręka, percepcji głębi, podzielności uwagi, czasu reakcji, widzenia peryferyjnego, spostrzegania szczegółów obiektów statycznych i w ruchu, rozróżniania nasycenia i odcieni kolorów. System może być wykorzystywany przez sportowców celem wzmocnienia koordynacji oko-ręka, precyzji i refleksu.

Vivid Vision – elementy programu

Profil pacjenta. Niezależnie od tego, czy dotyczy to wersji stacjonarnej, czy domowej, osoba zarejestrowana do programu ma swój własny, zindywidualizowany profil, który rozpoczyna się od podania danych identyfikacyjnych.

Ćwiczenia. Częścią główną całego projektu Vivid to specjalnie zaprojektowane ćwiczenia. Jest to zestaw siedmiu ćwiczeń (liczba jest stale zwiększana z każdą aktualizacją), w których każda z nich wymaga zaangażowania i dużej aktywności. Terapeuta ma możliwość wyboru stopnia trudności oraz zmiany parametrów w każdej z poniższych gier:

a) Breaker – piłka, która rozbija mur z różnych kostek. Polega na tym, aby za pomocą paletek lub rąk w taki sposób odbić piłkę, aby trafiła w jedną z płytek. Ćwiczenie można dostosować do różnych zaburzeń widzenia.
b) Ring Runner– statek kosmiczny zbierający kółka. Gra polega na tym, aby za pomocą kontrolerów przeprowadzić statek przez koła z niebieskimi i zielonymi znaczkami a omijać te z czerwonymi. Asteroidy można zestrzelić. Złożone ćwiczenie, angażujące wiele mechanizmów widzenia.
c) Bubbles – bańki mydlane. Ćwiczenie głównie stereopsji. Należy wskazać bańki po kolei, od najbliżej znajdującej się do najdalej położonej.
d) Turbo – świecące guziczki. Ćwiczenie oko-ręka, refleksu, orientacji przestrzennej. Należy szybko wskazać na guziczek, który się w danym momencie oświeci.
e) Hoopie – koszykówka. Pacjent rusza tylko głową, aby złapać do kosza jak największą ilość piłek, głównie dedykowane do zezów i ćwiczenia fuzji ale nie tylko.
f) Pepper Picker– zbieranie warzyw i owoców w szklarni. Ćwiczący zbiera z krzaczków, wskazane na tablicy owoce i warzywa do kosza.
g) Memory -dopasowanie dwóch identycznych elementów ćwiczy spostrzegawczość szczegółów obiektów statycznych.

Historia. Zapisana historia wszelkich działań pacjenta (stacjonarnych i/lub domowych). Każda sesja ćwiczeń jest rejestrowana (pod warunkiem utrzymania stałego połączenia internetowego). Zespół Optomed może zdalnie zmieniać ustawienia ćwiczeń w trakcie terapii Vivid Vision.

Profil ćwiczeń domowych Vivid Vision Home. Profil domowy obejmuje plan treningowy do ćwiczeń w domu, który ustalany jest w klinice i pacjent nie ma możliwości ingerencji w te ustawienia. System przypomina również, o tym, kiedy kończy się deklarowany okres czasu użytkowania dostępu do domowych ćwiczeń.

Zalety i wady Vivid Vision

Program Vivid daje ogromne możliwości dostosowania ćwiczeń pod każdego pacjenta indywidualnie. Ważnym elementem oprogramowania jest to, że wszystkie dane system zapisuje, co umożliwia pełny wgląd i weryfikację przeprowadzonych zajęć (także tych domowych), dla każdej osoby tj. czas poświęcony na każdą grę oraz uzyskane wyniki czy uzyskany stopień trudności. Każdy pacjent, poznając wirtualną rzeczywistość angażuje się bardzo intensywnie w zadania, które ma wykonać. Pacjenci są zmotywowani do ćwiczeń. Zafascynowanie światem wirtualnym pozwala na bardzo aktywne włączenie pacjenta w grę, iż mimo trudności (np.: zamglenia, różnicy obrazów między oczami, stopnia skomplikowania) nie nudzi go trwanie w ćwiczeniach.

Komfortowe doświadczenie wirtualnej rzeczywistości wymaga sprawnego zmysłu równowagi. Nie należy używać sprzętu VR w sytuacjach, gdy jest się zmęczonym, sennym, przy problemach żołądkowych, w stanie stresu czy zdenerwowania, a także podczas kataru, grypy, bólu głowy, migreny, bólu ucha, gdyż może to zwiększyć wrażliwość na odczuwane objawy. Zaburzenia psychiczne, choroby serca, epilepsja oraz inne poważne schorzenia mogą być dyskwalifikacją do korzystania z VR. Należy unikać stosowania urządzenia przez dłuższy okres (seria kilku ćwiczeń pod rząd), gdyż może to negatywnie wpłynąć na koordynację wzrokowo-ruchową, równowagę i zdolność do pracy wielozadaniowej. W celu uniknięcia infekcji zakaźnych (np: ostre zapalenie spojówek), nie należy udostępniać urządzenia osobom cierpiącym na chorobę zakaźną, w szczególności oczu, skóry lub skóry głowy.

Korzystanie z wirtualnej rzeczywistości niejednokrotnie wymaga przyzwyczajenia się pacjenta do niej. Większość pacjentów nie ma problemu już podczas pierwszych ćwiczeń, ale zdarzają się tacy; szczególnie dzieci; których trzeba powoli oswajać z tym nienaturalnym światem. Pierwsza wizyta ogranicza się wtedy do pokazania i omówienia sprzętu oraz zademonstrowania na ekranie jednej z gier. Jeśli pacjent się boi, dobrym rozwiązaniem będzie przedstawienie ćwiczącego tatę lub mamę. Łatwiej wtedy przełamać strach i rozpocząć terapię. Czas trwania ćwiczeń, ich kolejność oraz trudność jest indywidualnie dostosowana do pacjenta.

Pewnym ograniczeniem może być sam sprzęt. Ciężar i gabaryty gogli mogą ograniczać ich stosowanie przez małych pacjentów, zwykle poniżej 4-5 roku życia. Jednak sprzęt można odpowiednio zmodyfikować tak, aby był akceptowalny przez pacjentów z każdej grupy wiekowej. Gogle nie uwzględniają również wady refrakcji pacjenta. Zalecana jest zatem pełna korekcja wady wzroku, zwykle proponowane są soczewki kontaktowe.

Zasady i plan terapii

Przed rozpoczęciem terapii Vivid Vision, należy odbyć wizytę kwalifikacyjną u lekarza okulisty. Badane są oczy pod względem możliwej przyczyny wystąpienia zaburzeń widzenia tj.: choroby, zez, niedowidzenie, i inne. Analizowane jest rokowanie co do terapii. Jeśli występuje wada wzroku to proponowana jest jej korekcja. Rozpoczęcie terapii (po kwalifikacji lekarskiej) to w pierwszej kolejności, wykonanie szeregu pomiarów i testów podczas obowiązkowego badania u optometrysty – ten będzie koordynował terapię. Następnie, proponujemy naszym pacjentom w klinice 10 sesji (20-30minut każda, rozplanowana na max. miesiąc tj. 2-3 spotkania w tygodniu) jako wdrożenie w terapię i wstępną ocenę wyników rehabilitacji. Po tym czasie następuje decyzja o kontynuacji terapii stacjonarnej lub ewentualnie włączeniu do ćwiczeń w domu (Vivid Vision Home). W trakcie terapii, każdy pacjent jest pod stałą kontrolą lekarza i prowadzącego go optometrysty. Czas trwania ćwiczeń zależy od poziomu zaburzenia, jego stopnia skomplikowania oraz wieku pacjenta i zaangażowania w terapię. Po zakończeniu wstępnej serii ćwiczeń pacjent może wybrać kilka form prowadzenia rehabilitacji wzrokowej:

• Ćwiczenia stacjonarne w Optomedzie.
• Ćwiczenia łączone (domowe + stacjonarne).
• Ćwiczenia domowe.

Niezależnie od w/w wariantu należy odbywać wizyty kontrolne (zaplanowane indywidualnie w zależności od formy terapii i potrzeb pacjenta). Pominięcie wizyty lub nieregularne kontrole, zwykle powodują przedłużenie trwania rehabilitacji. Wizyty takie, nie tylko pozwalają na weryfikację postępów ale są niezbędne do kalibracji profilu czyli dostosowania ćwiczeń do aktualnej sytuacji i kondycji wzrokowej pacjenta, jego stanu układu wzrokowego oraz etapu rehabilitacji.

REMMED VR

Posiadamy w ofercie możliwość terapii goglami VR polskiej firmy REMMED. System pozwala na prowadzenie terapii niedowidzenia w warunkach domowych.

Wspierany sprzęt:

Aktualna lista kompatybilnego sprzętu dostępna na stronie VIVID Vision lub po kontakcie z Optomed.

Pomoc

W razie problemów lub pytań proszę o kontakt poprzez formularz kontaktowy na stronie, chat w prawym dolnym rogu lub z producentem VIVID Vision. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o terapii widzenia umów wizytę z lekarzem specjalistą.

Polecana literatura:

• Vivid Vision-aplikacja vr i leczenie syndromu leniwego oka, www.happyvr.pl/artykuly/, 2016, (06-06-2018)
• www.seevividly.com
• T. Grosvenor, Optometria, red. T. Tokarzewski, M. Ożóg, Wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011.
• Scott B. Steinman, Barbara A. Steinmann, Ralph P. Garzia, Foundations of Binocular Vision a Clinical Perspactive, 2000.
• Grzech Z., Budzik A., Herman J., Trening Wzrokowy w: Przegląd Okulistyczny, Wyd. Med. Górnicki, 2009, nr 1 (28), s. 4, 13.
• Scheiman M., Wick B., Clinical Managment of Binocular Vision, Wolters Kluwer, 2015.
• Błońska A., Leniwe oko zniknie po grach wideo, Kopalnia Wiedzy.pl, 2011, (06-06-2018)
• Maciaszek D., Obuoczne leczenie niedowidzenia u dzieci przy użyciu ipada, www.oculino.com, 2015.
• Taub M.; Binocular vision anomalies: What every optometrist should know. June 4, 2004 OT, s. 42÷45.